زبان، صور و اسباب ایجاد طنز

author

  • ابوالقاسم رادفر استاد زبان و ادبیات فارسی پژوهشگاه
Abstract:

    طنز و طنزپردازی یکی از شیوه­های خاصّ برای بیان مسائل انتقادی جامعه است. از این رو،طنزآور پاسدار ارزش­­های انسانی است و با حربة بیان از تزلزل و تباهی معنویات در روزگار خود دفاع می­کند. طنز بیش از هر چیز انسان را به ما می شناساند و هم آنان را که مورد طنز قرار گرفته-­ اند.     از نظر اهل ادب، طنز شیوة خاص بیان مفاهیم تند اجتماعی و انتقادی و سیاسی و طرز افشای حقایق تلخ و تنفّرآمیز ناشی از فساد و بی­رسمی­های فرد یا جامعه است.     عنصری که بیش از همه در بیان مسائل طنز کارآمد است، خود کلمه است که دردهای درونی را نشان می دهد. کلمه در طنز، هم ظرف معنی شاعر است و هم برانگیزندة خیال. در طنز باید کلمات دقیق و کم و با بیش­ترین مفهوم انتخاب شود.     عوامل ایجاد طنز، علاوه بر خنده که پایه و اساس آن است، عبارتند از: زبان خاص ـ که با توجّه به انواع طنز و مقتضای حال فرق می­کند ـ ضرب­المثل­­ها، گوشه و کنایه­ها، تعریض­ها، بهره­جویی از انواع آرایه­های لفظی و معنوی و بیانی چون ذمّ شبیه به مدح، تشبیهات، استعارات، مجازها، اغراق،‌ تمثیل، کاربردهای عامیانه­ای و لهجه­ای و کنار هم قرار دادن دو چیز نامناسب در کنار هم که ایجاد خنده کند. همچنین هدف طنز استفاده از ترکیبات بجا و مناسب و درخور مقام و مقتضای حال برای شخصیت­بخشی به مردمی است که در طی سال­های طولانی در عرصة سیاسی و ... به بازی گرفته نشده­اند.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ویژگیهای زبان طنز و مطایبه درکاریکلماتورها

طنزنویسان معمولاً از زبان ادبی که با ظرافتها و نوآوریهای زبانی درآمیخته می شود، سود می­جویند. از این رو، طنز هر چه هنجارشکن تر و از عنصرآشنایی زدایی بهره‌ورتر باشد، قدرت جذب مخاطبانش افزایش می­یابد. در این میان، به نظر می­رسد ویژگیهایی، چون کوتاهی جملات وایجاز، سادگی بیان، چینش خاص واژگان، استفاده از زبان محاوره، بیان اغراق آمیز، بازیهای زبانی- بیانی و انواع شیوه­های هنجارگریزی زبان و شگردهایی، ...

full text

کنکاشی در ماهیت حق انتفاع و اسباب ایجاد آن

قانون مدنی حق انتفاع را یکی از علایق اشخاص نسبت به اموال ذکر می‌کند و عقد وقف و نیز عقود احباس را از اسباب آن می‌شمارد. تحلیل حقیقت عاریه نشان می‌دهد که هرچند قانون مدنی عقد عاریه را در کنار عقود موجد حق انتفاع ننشانده، ولی ثمرة عاریه نیز حق انتفاع است، زیرا ماهیت حق انتفاع چیزی جز سلطة اعتباری بر انتفاع از عین نیست و در عاریه نیز اذن مالک، مستعیر را مسلط بر انتفاع می‌سازد. مادة 92 ق.م نیز از ح...

full text

بررسی زبان طنز در مثل‌های سیستانی

این پژوهش، با هدف شناسایی شیوه‌های زبان طنز در ضرب‌المثل‌های سیستانی انجام شده است. گویش سیستانی، متعلق به مردم سرزمینی است که در شمال شرقی استان سیستان و بلوچستان، ناحیة سیستانزندگی می‌کنند. سیستان با قدمتی چند هزار ساله، سرزمینی است که از زبان، فرهنگ و آدابی کهن برخوردار است. وجود مثل‌های فراوان در این گویش، مؤیّد این موضوع است. گردآوری داده‌ها به روش کتابخانه‌ای و مصاحبه...

full text

طنز؛ زبان تبلیغ و اعتراض در متون عرفانی و سوررئالیستی

طنز عکس‏العملی ناشی از ناخرسندی یا عدم تعادل و تناسب است که می‏تواند بستری هنری و به تبع آن تأثیرگذار برای اعتراض و اصلاح فراهم کند. ادبیّات طنز در پس ظاهر سرگرم‏کننده‏اش با زبانی کم‏خطر، از کاستی‏های عمیق اجتماعی انتقاد می‏کند. ورود ادبیّات طنز به حیطۀ انواع ادبی بهترین شاهد این مدعا است. زبان طنزآمیز برخی از متون عرفانی که منعکس‏کنندة اوضاع اجتماعی و فرهنگی حاکم بر روزگار آفرینش خود هستند، ابزا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 1

pages  108- 120

publication date 2009-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023